Elma, Malus Domestica / Gülgiller

Elma, beslenme dengesinin sağlanmasında olumlu rolü olan, her zaman yemek için ideal bir meyvedir. Kabukları yeşil, sarı veya kırmızımsı olabilir ve eti tadı acıdan tatlıya kadar değişir.

Dünyada en çok tüketilen meyvelerden biridir. Çok fazla çeşit var; bu sayede elmalar tüm yıl boyunca mevcuttur.

Beslenme ve yemek

Elmalar, sağlık için birçok yararlı etkiye sahip olan, insana büyük miktarda vitamin ve diğer besin maddeleri sağlar.

Lif içeriği, çoklu bağırsak bozukluklarında düzenleyici görevi görür. Çiğ tüketildiğinde dişleri temizleyen ve beyazlatan, diş etlerini destekleyen mükemmel bir doğal diş macunudur. Elma, muz ve narenciye ile birlikte dünyada en çok tüketilen meyvelerden biridir. Kuzey yarım kürede, hiç şüphesiz, meyveleri daha fazla plantasyon bulunan meyvelerdir.  

Birleşik Krallık’ta kişi başına haftalık tüketim 175 g’dır (Ulusal Gıda Araştırması 1996’ya göre, Fresh Produce Desk Book 1988’de alıntılanmıştır), yıllık 9,1 kg’lık bir tüketimi temsil etmektedir. Alman dergisi “Der Mark – Obst und Gemüse 8/2000” son 5 yılda kişi başına düşen elma tüketimini gösteren bir tablo gösteriyor. 1995/96, 1996/97 ve 1997/98 dönemlerinde tüketim sırasıyla 19.5, 19.7 ve 19.4 idi. 1998/99 için alıntılanan geçici veriler 20.2’dir ve 1999/2000 için tahmini 21,9’dur. Bu verilere göre Avrupa tüketiminde hafif bir artış var.

Elmanın avantajı sofra tatlısı olarak, ders saatleri arasında, okulda, ofiste rahatlıkla tüketilebilmesi… Ayrıca kalori içeriği çok düşük, 100 kcal’den az olduğu için herhangi bir zayıflama diyetini bozmaz.

Botanikte bu tür meyveler pomo olarak adlandırılır. Bunun özelliği, oluşumunda tohumlar ve yumurtalık ile birlikte çiçeğin diğer kısımlarının yer almasıdır. Orta kısım, tohumları içeren beş içi boş bölmeye bölünmüştür.

Birden fazla elma çeşidi vardır; yuvarlak, uzun veya düzleştirilmiş meyve şekli ile ayırt edilirler; parlak kırmızıdan yeşile değişen renklerine göre; hamurun rengi, tadı – tatlılığın asitliğe baskın olduğu bazı elmalar vardır ve bazıları ise tam tersine çok asitlidir, çok gevrek bir dokudan unsu bir dokuya kadar değişen doku ile, ancak ikincisi aynı zamanda bir depolama probleminden de kaynaklanabilir; olgunlaşma periyodu, ağacın özellikleri, depolamaya uygunluğu, hastalık ve zararlılara karşı davranışı vb. Elmalar da çeşitler arasında olduğu kadar aynı çeşit içinde büyüklük olarak da değişir; yemek pişirmek için kullanılan elmalar genellikle taze tüketim için kullanılanlardan daha büyüktür.

Hasat dönemi yaz sonundan sonbaharın başlangıcına kadar uzanır, ancak elmalar mükemmel depolama özellikleri sayesinde tüm yıl boyunca mevcuttur – uygun teknikler uygulanırsa uzun süre saklanabilir. Günümüzde tüketici, ‘taze’ ürünlere bir ‘değer’ veriyor; ulaşım olanakları, tüm yıl boyunca, pratik olarak depolarda saklanmamış elmaları bulmayı mümkün kılar.

Elmalar sofra tatlısı olarak, bütün olarak veya meyve salatalarının bir parçası olarak tüketilir; ayrıca bütün olarak, püre halinde veya haşlanarak pişirilirler; şekerlemelerde kullanılırlar, püre veya reçel olarak korunurlar, kurutulurlar ve meyve suyu, elma şarabı ve sirke işlemek için kullanılırlar.

Tatlı olarak tüketilen elmalar için uygun doku güçlü ve gevrek olmalı ve tadı tercihen tatlı olmalıdır, oysa işleme amaçlı elmalar genellikle daha asitlidir. Elma şarabı için elmalar daha büzücü olabilir.

Elma posası, hücreler arasındaki boşluklarda %25’e kadar hava barındırır; işleme sırasında ürünün bozulmaması için bu havanın alınması gerekir. Elma ağacı, 10 m’yi geçmeyen küçük bir ağaçtır, ancak ticari düzeyde hasat ve diğer kültür işlemlerini çok daha kolay hale getirmek için daha küçük çeşitler kullanırlar. Ayrıca meyve üzerinde güneşe maruz kalma avantajına sahiptirler, yani daha büyük ağaçlardan daha fazladır ve bu nedenle ürünün kalitesi çok daha iyidir. Daha küçük ağaçlar elde etmek için bodur anaç kullanırlar .

Bitki küresel bir taç ve 2.5 m yüksekliğe ulaşabilen düz bir gövde oluşturur. Kabuğun en eski kısımları pullu ve grimsi bir renktedir; aksine, genç dallar, atmosferle gaz alışverişini sağlayan bazı yeşilimsi tonlara ve lentisel adı verilen küçük gözeneklere sahip kül grisi bir renge sahiptir.

Yapraklar, geniş dişlerin testere kenarları ile elips şeklindedir.

Gösterişli çiçekler, yapraklar ortaya çıkmadan birkaç gün önce çiçek açar ve tamamen çiçek açtığında ağaca gösterişli bir görünüm kazandırır. 3 ila 6 çiçekten oluşan gruplar halinde toplanarak corymbs oluştururlar. Hermafrodit çiçeklerdir, yani tek bir çiçeğin her iki cinsiyeti de vardır. Yapraklar beyaz ila soluk pembe renkte olabilir.

Bir elma ağacının ortalama raf ömrü 60 ila 80 yıl arasında değişmekle birlikte, ticari plantasyonlar yarıya, hatta daha azına inmiştir.

Elmanın Menşei ve Üretimi

Elma ağacı, Avrupa’nın tavlanmış bölgelerinden, Türkistan’ın batı bölgesinden ve Asya’nın güneydoğu ve merkezinden orijinaldir. Çok uzun süredir tüketilmektedir. İsviçre ve İtalya’da yaklaşık 4500 yıl öncesine ait elma ağaçlarının kanıtları var.

Ana üreticiler Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye ve Çin gibi ılıman iklim bölgelerine ait ülkelerdir.

1999 yılında dünya çapındaki üretim aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Son yıllardaki üretim gelişimleriyle birlikte 10 ana üretici aşağıdaki tabloda gösterilmektedir:

Tabloda yansıtıldığı gibi Çin, bir sonraki ülke olan ABD’nin ürettiği elma miktarının 4 katını üretmektedir.

Bu nedenle, dünya çapındaki elma üretimi, 1/3’ü Avrupa’da hasat edilen 53 milyon tondan fazladır.

1998 ve 1999 yıllarında bin $ değerine göre 10 ana ihracatçı aşağıdaki tabloda belirtilenlerdir:

Elma Çeşitleri

Elma çeşitleri görsel görünümlerine göre sarı, kırmızı, yeşil, iki renkli ve Reinette olmak üzere beş gruba ayrılır.

Fransız pazarında sarı elmalar hakimdir.

Golden Delicious çeşidi, sarı çeşitlerin kraliçesidir. Kırmızı elma grubu, orijinal çeşit olan ve birden fazla çeşidin ortaya çıkmasına neden olan Red Delicious ailesi tarafından oluşturulur. Granny Smith, yeşil elma grubunun en temsili çeşididir. Yoğun ve homojen bir yeşil renge sahiptir ve meyve orta büyüklükte, sert, sulu ve hafif asitli bir ete sahiptir.

Reinettes hariç, birden fazla rengin tüm çeşitlerini iki renkli elmalar grubu içinde sınıflandırıyoruz. Genelde meyvenin bir kısmında az çok koyu kırmızı, geri kalan kısmında sarı/yeşil renktedirler.

En önemli çeşitler aşağıda açıklanmıştır:

Bella de Boskoop

Cildin rengi yeşilimsi sarıdan kırmızıya kadar değişir. Sarı renkli, sert, asitli, sulu hamurlu büyük bir elmadır. Taze tüketilmeye ve ayrıca her türlü işlemeye uygundur. Ekim’den Nisan’a kadar N Yarımküre pazarlarında bulunan çeşitli Hollanda kökenlidir.

Belleza de Roma

“Roma Güzeli”, “Morgenduft”, ” Imperatore’, ” Ağarmış Sabah”, ” Gillet’in Fidesi” ve ” Rimskaya Krasvita’ olarak da bilinirler. Bunlar büyük elmalardır, yuvarlak şekilli ve biraz yassı, iyi renklidirler. kırmızı çizgiler ve oldukça çekici görünüm Kağıt hamuru beyazdır, ferahlatıcı asit tadı vardır. Taze tüketime ve yemek pişirmeye uygundur. Diğerlerinin yanı sıra “Gallia Beauty”, “Carlson Red Rome” ve “Red Rome” mutasyonları genellikle en yoğun ve homojen kırmızı tonlara sahip olanlar. Serin depolarda iyi muhafaza edilir. Geç olgunlaşmadır. Daha fazla üretim yapılan alanlar Arjantin, İtalya ve Almanya’nın güneyidir .

Bramley’s Fide

Büyük bir elmadır, hafif basık ve bazen biraz asimetriktir. Yeşildir ancak sarıya döner ve bazen güneşe maruz kaldığı kısımda kırmızımsı bir gölge gösterir. Tutarlı ve beyaz bir eti vardır. Cilt oldukça incedir. Asit bir tada sahiptir ve yemek pişirmek için mükemmeldir. Adı, XIX. yüzyılda bu çeşitliliği geliştiren üreticiden geliyor. Kuzey Yarımküre’de Ekim’den Nisan’a kadar mevcuttur.

Cox’s Orange Pippin

Birleşik Krallık, Hollanda ve Belçika’da en popüler çeşitlerden biridir. 1830 yılında elde edilmiş ve İngiliz menşelidir. Meyvesi sarı ve yeşil zemin üzerine kırmızı şeritlidir. Yuvarlaktır. , çok düzenli ve ortalama büyüklüktedir.Çok aromatik ve lezzetli bir tada sahiptir.

Early Red One

Meyvenin her yerinde, yoğun kırmızı renkte parlak kabuk, çok çekici bir çeşittir. Eti yumuşak ve sağlamdır; çok kokulu olmasa da tatlı bir tadı vardır. Taze tüketiminin dışında yemek pişirmede, kavurmada veya haşlamada yaygın olarak kullanılmaktadır. N Yarımküre’de Eylül’den Haziran’a kadar mevcuttur.

Elstar

Diğer bazı çeşitlerle “Golden Delicious” melezinden elde edilen yeni bir çeşittir. Düzenli şekle sahip büyük bir elmadır. Kırmızımsı bir renk tonu ile altın sarısıdır. Hamur, çok hoş bir karakteristik koku ile etli ve gevrektir. İşleme için çok uygun değildir. N Yarımküre pazarlarında Kasım ayından Nisan ortasına kadar mevcuttur.

Altın Elma

Bu çeşitlilik geçen yüzyılın başından beri bilinmektedir. İlk olarak XIX. yüzyılın sonunda Amerika Birleşik Devletleri’nde bir tohumdan yetiştirildi. Aynı zamanda Golden, Golden Smoothee, Golden 972 ve Golden B olarak da bilinir.

Kabuğun homojen bir yeşilimsi sarı rengi vardır; meyvenin güneşe maruz kalan kısmı kırmızımsı tonlar gösterir. Mercimekler genellikle iyi işaretlenmiştir ve bazı durumlarda pürüzlü olabilirler. Yuvarlak ve düzenli bir şekle ve gevrek, hafif sulu bir ete sahiptir, oldukça tatlı, hafif asitli ve aromalıdır.

Golden Smoothee

Çok ince ve parlak bir cilde sahiptir. Olgunlaşma aşamasına göre renk yeşilden sarıya kadar değişir. Gevrek, sulu, tatlı ve aromatik bir hamura sahiptir. Taze tüketime, meyve suyu, meyve salataları ve keklere uygundur. Kuzey Yarımkürede, Eylül’den Ağustos’a kadar neredeyse tüm yıl boyunca satılır.

Altın Yüce

“Erken Altın” olarak bilinir. Bir yanında pembe tonlarda yeşil kabuklu çekici bir elmadır. Küresel bir şekle ve gevrek, etli ete sahiptir, hafif asitli bir tada ve neredeyse hiç aromatik değildir. Taze tüketime uygundur ve Ağustos’tan Kasım’a kadar piyasada bulunur

Gloster 69

Bu, ‘Glockenapfel’ ve ‘Red Delicious’ arasındaki çaprazdan elde edilen Alman menşeli bir çeşittir. Gloster nispeten büyük ve uzun bir elmadır. Rengi mor kırmızıdan koyu kırmızıya kadar değişir. Kağıt hamuru yeşilimsi beyaz rengi, hafif asidik tadı ve sertliği ile ayırt edilir. Sadece taze tüketim için tavsiye edilir. Kuzey Yarımküre’de Kasım’dan Mart’a kadar mevcuttur.

Anneanne Smith

Bu elmalar tamamen yeşildir, ancak bazı beyaz berrak mercimekleri gösterirler. Hoş ve hafif asitli bir tada sahip beyaz, çok gevrek, sulu ve sıkı bir etleri vardır. Yuvarlak şekillidirler, taze tüketim için idealdirler.

Idared

Bu meyveler, bazen sarı izler gösterseler de, tek tip kırmızı bir renge sahiptirler. Krem renkli hamurları sert, sulu ve hafif asitlidir. Bu çeşitlilik, Jonathan ve Wagenerappel arasındaki çaprazlamanın sonucudur. Kuzey Yarımküre’de Ekim’den Temmuz’a kadar mevcuttur.

Jonagold

Çok büyük bir elmadır. Sarı arka plan rengi kırmızı tonlarıyla boyanmıştır. Hamur, hoş bir tatlı tada sahip sarı beyazımsı bir renktedir. ‘Jonathan’ ve ‘Golden Delicious’ arasındaki çaprazlamanın sonucudur. Hem taze tüketime hem de işlemeye uygundur. Ekim ve Nisan ayları arasında N. Hemisphere’de mevcuttur.

McIntosh

Yuvarlak şekilli ve tek tip kırmızı renktedir. Et beyaz ve lezzetli. Eti diğer çeşitler kadar oksitlenmediği için salata, kek ve reçeller için uygundur. Kırılgan cildi ve yumuşak eti nedeniyle hassas veya takma dişleri olan kişiler için de önerilir. Kanada’dan orijinaldir.

Kırmızı Şef

Bu, homojen olmasa da yoğun bir kırmızı renk ve parlak bir cilt çeşididir. Güçlü bir şekilde işaretlenmiş lobları olan uzun bir şekle sahiptir. Pek aromatik değildir ama tatlı, yumuşak ve sıkı etlidir. Taze, buğulanmış, pişirilmiş ve kavrulmuş olarak tüketilir. Eylül ayında marketlerde bulunur ve Haziran ayına kadar tüm kalitesini koruyarak satılır.

Kırmızı Elma

Derisinin rengi, bazen sarı bir arka plan üzerinde çizgiler olmasına rağmen, pürüzsüz bir koyu kırmızıdır. Biraz uzun bir şekle sahiptir. Hamur, çok hızlı yumuşamasına rağmen beyaz, pürüzsüz ve homojen bir renge sahiptir. Kötü bir muhafazası var. Bu çeşit Amerika’ya özgüdür ve Avrupa’da, özellikle Fransa ve İtalya’da yaygın olarak yetiştirilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri de ana üreticilerden biridir. ‘Starkrimson’ ve ‘Zengin’ olarak da bilinir. Tüm yıl boyunca mevcuttur.

Kraliyet Galası

Bu çeşitlilik, sarımsı yeşil bir arka plan üzerinde kırmızı-turuncu çizgilerle parlak bir cilde sahiptir. Çok düzensiz olmasına rağmen konik bir şekle sahiptir. Beyaz, yumuşak, gevrek ve sıkı eti aromatiktir ve mükemmel bir tada sahiptir. Taze tüketim için idealdir. Ağustos sonundan Aralık sonuna kadar hasat edilir.

Starking

Bu elmalar, kırmızı çizgilerle sarımsı yeşil renkte parlak bir cilde sahiptir. Beyaz, yumuşak ve sert, pürüzsüz tatlı bir tada sahiptir. Çeşitli şekillerde tüketilirler: taze, pişmiş, kavrulmuş veya buğulanmış. Kuzey Yarımküre’de, hasat dönemleri olan Eylül’den Haziran’a kadar mevcutturlar. Avrupa’da da yaygın olarak yetiştirilen ve neredeyse tüm yıl boyunca mevcut olan bir Amerikan çeşididir.

Yaz kırmızısı

Yeterli saat güneş ışığına sahip olduğunda yoğun kırmızı renkte büyük, uzun bir elmadır. Sert ve aromatik hamuru beyaz renktedir. Taze tüketilmesi tavsiye edilir. Eylül ayından Ekim ortasına kadar pazarlanmaktadır. ‘Golden Delicious’ ve ‘McIntosh’ arasında bir geçiş.

Gray Reinette

‘Grey Reinette’ gri altın rengi, sert ve pürüzlü derisi ile ayırt edilir. Çok kısa bir sapı ile düzensiz, güçlü bir şekilde düzleştirilmiş bir şekle sahiptir. Kokulu ve sert etinin belirgin bir asit tadı vardır. Şekerlemelerde sıklıkla kullanılır ve yemek pişirmek için idealdir. Eylül ayından Mart ayına kadar pazarlanmaktadır.

Enfes Lezzetli

Kırmızı çizgili, parlak renkli tenden. Konik şekli bazı belirgin lobları gösterir. Yumuşak ve sıkı et bir süre sonra dokusunu kaybedebilir, ancak her zaman hoş bir tatlı tadı korur. Çiğ, pişmiş, haşlanmış veya kavrulmuş olarak yenir ve hasat edildiği eylül ayından haziran ayına kadar satılır.Hasat Sonrası Atmosfer Yönetimi

Elmalar nispeten yüksek bir koruma kapasitesine sahiptir ve bunu genişleten teknikler vardır. Depolama kontrollü atmosferde sonraki yılın hasat kadar pratik depolama sağlar. Bu meyvenin etilen üretme kapasitesi de yüksektir, bu da depolama sırasında bu gazın konsantrasyonunun kontrol edilmesini gerekli kılar.

Soğuk hava depoları, elmaları 0ºC’nin biraz üzerindeki sıcaklıklarda tutar; çeşide göre optimum sıcaklık -1ºC ile 3º arasında değişmektedir. Bu tesislerdeki bağıl nem %90-95 arasında tutulur.

Elmaların soğuktan bir an önce yararlanabilmeleri için -ki bu onların saklama sürelerini uzatıyor- depolara konulmadan önce sıcaklık düşürülmelidir. Bu, hidro ön soğutma yoluyla yapılır.veya hava ön soğutması için odalarda.

İyi muhafaza kapasitelerine rağmen, diğer ürünlerde olduğu gibi, bir süre sonra kalitelerini kaybetme eğilimindedirler. Elmalardaki “farinoz” hissi çeşitsel bir özelliktir ancak depolama ile de artar. Bu özelliğe hücrelerde bulunan ve onları çimentolayan bir madde olan pektin neden olur. Bu madde bozulur ve hücreler “gevşek” hale gelir.

Elmalar ticari önemi nedeniyle geniş çapta araştırılmıştır ve günümüzde ticari ilginin tüm çeşitleri için en uygun depolama koşullarını biliyoruz.

Etilen, “Fuji”, “Gala” ve “Granny Smith” tiplerinde yaşlanma ve sıkılık kaybını hızlandırabilir. Bu çeşitlerde bu gaz halindeki hidrokarbonun konsantrasyonundaki azalma, haşlanmaya karşı duyarlılıklarını azaltabilir. Elmalar “Gala” çok hızlı bir şekilde yumuşadıkları için çok hızlı soğutulmalıdır.

Etilen “Altın Lezzetli” de olgunlaşmayı uyarır.Bir aydan fazla saklanması gereken bu çeşidin meyveleri kontrollü atmosfer kullanımından fayda sağlayacaktır. hamurun sıkılığı, asitliği ve cildin rengi %1 ila %3 O2 ve %1.5 ila %3 CO2 koşulları altında maksimum depolama süresi 10 aydır.

Elmanın Sağlığa Faydaları

Elmanın, özellikle diş hastalıklarını önleme konusundaki itibarı nedeniyle, her zaman sağlıkla ilişkili olduğu Avrupa’da uzun bir geçmişi vardır.

Başta pektin olmak üzere lif içeriği, gastrointestinal fonksiyonlar için faydalı olarak kabul edilir ve aynı zamanda kandaki şeker ve kolesterol seviyelerinin dengelenmesine yardımcı olur.

Daha yakın zamanlarda, elmanın antioksidan görevi gören, bazı kardiyovasküler hastalıklara ve kansere karşı koruma sağlayan bazı bileşikleri yüksek düzeyde içerdiği ifade edilmiştir. Fitokimyasallar olarak bilinen bu bileşikler arasında kersitin, ellagik asit ve kafeik asit bulunur.

Elmalar yüksek su içeriğine sahiptir ve A, B1, B2, B6, C ve E vitaminleri, folik ve nikotinik asit ile birlikte potasyum, fosfor, kalsiyum ve demir gibi mineral tuzları sağlar. Nikotinik asit ayrıca niasin (B3 vitamini) olarak da bilinir.

Elmalar düşük protein, yağ ve sodyum içeriğine sahiptir. Fosfor sağlık için de önemlidir; ana kaynağı süttür, ancak meyve içeriği çok yüksek değildir. Günde üç elma, vücuda gerekli C vitamini tedarikini sağlar.

İngilizce’de popüler bir söz vardır: ‘Günde bir elma doktoru uzak tutar. Elmanın çok sağlıklı olduğu ve birçok rahatsızlık ve hastalığın önlenmesine yardımcı olduğu fikrinin popüler kültürde ne kadar kök saldığını gösteren bir örnektir. tedavi edici ve besin değeri iyi bilinmektedir.Elma

potasyum, fosfor, kalsiyum ve demir gibi mineral tuzlar, A, B, C, E vitaminleri, niasin ve başta fruktoz ve glikoz olmak üzere şekerler bakımından zengindir.Su içeriği de oldukça yüksektir. Elma bileşimi, onu beslenme açısından en eksiksiz meyvelerden biri yapar. Öte yandan, protein ve yağ içeriğinin düşük olması, onu zayıflamak isteyenler için uygun hale getirir.

Elmanın sindirime yardımcı olduğu, mide suyunun salgılanmasını aktive ettiği genel kültürde yaygın olarak bilinmektedir. Sindirim kanalının iyi düzenleyicileridir, böbrekleri uyarırlar, damla, artrit ve romatizma gibi hastalıkları kolaylaştırırlar. Ayrıca hipertansiyonla savaşmaları tavsiye edilir ve kolesterolü de düşürürler. Fosfor içeriği sinir sistemini güçlendirmeye yardımcı olur.

Popüler kültür ayrıca oruçtaki elmaların güçlü doğal arındırıcılar olduğunu belirtir. Öte yandan sofra tatlısı olarak, ısırık halinde ve tercihen kabuğunu soymadan tüketilirse, ağız kokusuyla mücadelenin yanı sıra dişleri temizler ve diş etlerini güçlendirir.

Elma, yüksek su içeriğine sahip olduğu için susuzluğu giderir ve vücut hücrelerinin suyunun korunmasına yardımcı olur; bu nedenle, nemli ve sağlıklı bir cildin korunmasına yardımcı olurlar.

Trendyol, Hepsiburada ve diğer pazaryerlerindeki mağazalarımızdan da alışveriş yapabilirsiniz.

E-Elma Mağaza